www.forumdzikiepola.fora.pl

Starosta

Jak zwracać się do siebie?

W XVII wieku szlachta zwracała się do siebie: Panie Bracie, Mości Panie, Waćpan, Waszmość, Waść itp.. Do mieszczan mówiono po prostu "ty", a pogardliwie "ty łyku", choć grzeczniej było tytułować mieszczanka Panem (ale nigdy Bratem). Do chłopów mówiono po prostu "ty parobku" lub "chamie" (w przeciwieństwie do czasów obecnych nie było to słowo wulgarne, a po prostu lekko obraźliwe). Sługa lub chłop zwracał się do szlachcica "Jaśnie Panie", "Wielmożny Panie" lub "Wasza Miłość". Bardzo dbano o podkreślanie wszelkich tytułów, nie tylko książęcych, wojewodzińskich czy kasztelańskich, ale i drobnych powiatowych stolników czy podczaszych - zamiast więc mówić "Mości Kowalski" lepiej było powiedzieć "Mości Stolniku" czy "Mości Pułkowniku".

Skąd czerpać wzory i pomysły?

Gorąco polecamy "Trylogię" Henryka Sienkiewicza jako wspaniałe źródło pomysłów i inspiracji. Oczywiście filmowe "Ogniem i mieczem", "Potop" czy "Pan Wołodyjowski" jak i serialowe "Czarne Chmury" to także wielka skarbnica, z której można czerpać wiedzę o ubiorach, sposobach zachowań i kulturze ludzi z tamtej epoki.

Jak szlachcica odgrywać?

Wcielając się w postać szlachcica polskiego pamiętać trzeba o tym, że przenosisz się w wiek XVII. Zapomnieć trzeba na chwilę o obecnym światopoglądzie i o tym, że wszyscy ludzie są równi. Gdy rozpoczynasz grę w "Dzikie Pola", stajesz się Sarmatą! Masz swoje rodowe nazwisko, herb i prawo wyboru króla na wolnej elekcji. Nikt nie ma prawa cię uwięzić bez sądowego wyroku (chyba, że zostaniesz przyłapany na gorącym uczynku).
Szlachcic to człowiek wolny, pewny siebie i przekonany o własnej ważności. Podobnie Rzeczpospolita - w mniemaniu szlachcica to kraj wyjątkowy i otoczony boską opieką. Jest przedmurzem chrześcijaństwa, które broni Europy przed muzułmańską Turcją.

Kwestia religii jest istotna. Szlachcic polski żył w kraju, który gwarantował wolność wyznania. Jednak dla Europy były to czasy krwawych wojen i prześladowań religijnych, które w Rzeczypospolitej przybrały formę dyskusji światopoglądowych i walk o wpływy polityczne. W XVII wieku nie ma ateistów. Nawet jeśli ktoś nie wierzy w Boga, nie ośmieli się do tego przyznać. Który z odłamów chrześcijaństwa wybierzesz, zależy od ciebie, ale jakąś religię Pan Brat wyznawać musi i od czasu do czasu (choćby na pokaz) praktykować. Oznacza to udział w nabożeństwach, składanie datków na pobożne cele oraz modlitwy.

Odwaga, duma, fantazja i umiłowanie swobody to główne przymioty polskiego szlachcica. (Nie licząc pobożności, którą też bardzo wysoko ceniono.) Uderzyć w bitwie na wroga, który kilkukrotnie jest liczebniejszy; w pysk dać pachołkowi, co czapki nie zdejmie w uniżonym ukłonie; posłać pozew przez woźnego znienawidzonemu sąsiadowi, co miedzę przeorał; czy w karczmie cisnąć pełną sakiewkę Żydowi, by lał obficie najprzedniejsze trunki - oto, jak żył polski szlachcic.

Stare przysłowie mówi "...szlachcic na zagrodzie równy wojewodzie..."! Jeśli pan brat zasiadał na majątku (choćby i lichym), to miał wielką władzę w swych włościach. Każdy chłop drżał przed gniewem pana, który mógł kazać go uwięzić, obić, okaleczyć. Nawet zabić. Zdarzało się to jednak wyjątkowo rzadko. Chłop przecież pracował dla pana, przysparzając mu dużych zysków. Jaki człowiek o zdrowych zmysłach zabijałby dobrego pracownika i zmniejszał tym samym własne dochody? Nie zabijano więc, ale dotkliwie karano.

Ty, panie bracie, na początku gry wcielisz się zapewne w biednego szlachetkę (tak zwanego "hołotę"), którego jedynym majątkiem jest koń, szabla, nazwisko i honor. Takiej szlachty włóczyło się po drogach Rzeczypospolitej od zatrzęsienia. Każdy z nich szukał sławy, majątku i przygody. Czasem trzeba się będzie pokłonić jakiemuś bogatemu szlachcicowi, by przyjął do siebie na służbę. Czasem uciekać przed chłopami, którzy za wzięcie gwałtem z zagrody owsa dla koni chcą wziąć szlachtę na widły i kije. Ale jeśliś szlachcic, choćby i ubogi, to poniewierać się nie dasz.A w przyszłości reputacyje,ziemie i majątek być może zdobędziesz.Tego ci zresztą życzę!